Bestuurlijk Duitsland
Wie te maken krijgt met bestuurlijk Duitsland, komt een heel aantal instituten tegen die we in Nederland niet (in deze vorm) kennen. Denk bijvoorbeeld aan de Landtag, het Landschaftsverband, de Handwerkskammer en de Staatskanzlei. In de rubriek ‘Naslagwerk’ hebben we deze instanties en instituten nader toegelicht.
Bestuurlijke structuur van Duitsland
Duitsland heeft een federale bestuursstructuur. Dat betekent dat de macht niet bij één orgaan ligt, maar dat deze is opgedeeld tussen organen in verschillende bestuurslagen. In dit artikel komen deze bestuurslagen aan bod, van nationaal naar lokaal.
‘Bezirksregierungen‘ en ‘Regierungsbezirke‘
Sommige Duitse deelstaten zijn onderverdeeld in ‘Regierungsbezirke’ oftewel regeringsdistricten: regio’s binnen een deelstaat. Het bestuur van een ‘Regierungsbezirk’ is de ‘Bezirksregierung’. De ‘Bezirksregierungen’ zijn niet-autonome organen van de deelstaat en vertegenwoordigen in de desbetreffende regio de regering van de deelstaat.
Bundeskanzler vs. Bundespräsident
Duitsland kent een scheiding tussen de regering en het staatshoofd. De ‘Bundeskanzler’ (bondskanselier) is het hoofd van de regering en heeft een leidende rol in de politiek. De ‘Bundespräsident’ (bondspresident) is de onafhankelijke vertegenwoordiger van het volk.
Bundesrat
In de ‘Bundesrat’ (Bondsraad) worden de belangen van de Duitse deelstaten door hun deelstaatregeringen op nationaal niveau behartigd. De Bundesrat zetelt in het voormalige Preußisches Herrenhaus in Berlijn en komt eens in de drie weken samen.
Bundestag
De ‘Bundestag’ (Bondsdag) is de Duitse volksvertegenwoordiging. De samenstelling van dit parlement wordt elke vier jaar bij de ‘Bundestagswahl’ (Bondsdagsverkiezingen) door de Duitse bevolking bepaald. De Bondsdag vergadert in het Rijksdagsgebouw in Berlijn.
Bundesverfassungsgericht
Het ‘Bundesverfassungsgericht’ (Federaal Constitutioneel Hof) is het hoogste Duitse rechtsorgaan. Het bevindt zich in Karlsruhe en werd in 1951 opgericht om de naleving van de Duitse grondwet te controleren.
Federaal systeem
Duitsland kent een federale staatsinrichting: het land is opgedeeld in zestien ‘Bundesländer’ (deelstaten), die hun eigen grondwetten, parlementen en regeringen hebben en hun eigen beleid voeren.
Handwerkskammer & Industrie- und Handelskammer
In Duitsland bestaan verplichte beroepenverenigingen voor enerzijds de ambachtelijke en anderzijds de industrie- en handelssector. Binnen de ambachtelijke sector is dit de ‘Handwerkskammer’ (HWK); binnen de industrie- en handelssector de ‘Industrie- und Handelskammer’ (IHK).
Landesregierung NRW
De Duitse deelstaten hebben elk een eigen deelstaatregering. De deelstaatregering van Noordrijn-Westfalen wordt de ‘Landesregierung’ of het ‘Landeskabinett’ genoemd.
Landkreise
‘Landkreise’ (districten) zijn publiekrechtelijke lichamen met regionale autonomie, die bestaan uit samenwerkende gemeenten. Er zijn 294 Landkreise in Duitsland, waarvan de kleinste Landkreise ca. 50.000 inwoners tellen en de grootste meerdere honderdduizenden.
Landschaftsverband
De Duitse deelstaten zijn opgedeeld in ‘Landschaftsverbände’. Dit zijn samenwerkingsverbanden tussen lokale overheden van verschillende gemeenten. Een Landschaftsverband kan over haar eigen wet- en regelgeving beschikken.
Landtag
De ‘Landtag’, ook wel het ‘Landesparlament’ genoemd, is het parlement van een Duitse deelstaat. Volgens artikel 28 van de Duitse grondwet zijn de ‘Landtage’ de volksvertegenwoordigingen van de deelstaten, die door middel van verkiezingen verkozen dienen te worden. De ‘Landtag’ vormt een bestuurslaag tussen de staat en de districten binnen een deelstaat (‘Regierungsbezirke’).
Staatskanzlei NRW
De 'Staatskanzlei' (staatskanselarij) is het overheidsorgaan van de Duitse minister-president van een deelstaat. Het is de taak van de Staatskanzlei om de regeringsleider te ondersteunen bij het bepalen en uitvoeren van de politieke richtlijnen en in zijn functie als vertegenwoordiger van de deelstaat.