Bestuurlijke structuur van Duitsland
Duitsland heeft een federale bestuursstructuur. Dat betekent dat de macht niet bij één orgaan ligt, maar dat deze is opgedeeld tussen organen in verschillende bestuurslagen. In dit artikel komen deze bestuurslagen aan bod, van nationaal naar lokaal.
Bundesregierung
De nationale regering, de ‘Bundesregierung’, is bovenaan de Duitse bestuursstructuur te vinden. De nationale regering bestaat uit de bondskanselier en de verschillende ministers en houdt zich bezig met nationale aangelegenheden, zoals belastingen, defensie, spoorwegen, luchtverkeer en het buitenlandbeleid. Daarnaast stelt de landelijke regering de richtlijnen vast die het kader vormen voor het beleid van de deelstaten.
Bundesländer
Duitsland bestaat uit zestien ‘Bundesländer’, die ieder hun eigen regering en parlement hebben. Zij mogen binnen de richtlijnen van de nationale regering autonoom wetten ontwerpen en beleid voeren. Hun beleid gaat over zaken als sociale wetgeving, onderwijs, politie en cultuur. De deelstaten worden in de nationale politiek en tegenover andere deelstaten vertegenwoordigd door Landesvertretungen. De Landesvertretungen behartigen ook de belangen van de deelstaten in de Europese politiek.
Landschaftsverbände
In Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen bevindt zich tussen de deelstaten en de ‘Regierungsbezirke’ nog een bestuurslaag van betekenis: de Landschaftsverbände. Dit zijn autonome instanties die over hun eigen wet- en regelgeving kunnen beschikken. Landschaftsverbände houden zich voornamelijk bezig met bepaalde takken van de gezondheidszorg, sociale hulpverlening, wegenbouw, wegenadministratie en culturele aangelegenheden.
Regierungsbezirke
Enkele Duitse deelstaten zijn opgedeeld in niet-autonome regeringsdistricten, de ‘Regierungsbezirke’. Het bestuur van deze Regierungsbezirke heet in Noordrijn-Westfalen ‘Bezirksregierung’, maar heeft in sommige andere deelstaten een andere naam. De Regierungsbezirke houden onder andere toezicht op de gemeenten binnen hun Bezirk en regelen bovendien de inzet en de aanstelling van ambtenaren in het desbetreffende Bezirk.
Landkreise
De meeste deelstaten bestaan uit verschillende ‘Landkreise’ (districten) en ‘kreisfreie’ steden. Landkreise zijn publiekrechtelijke lichamen met regionale autonomie en worden gevormd door verschillende samenwerkende gemeenten. Ze voeren taken uit die voor gemeenten te groot zijn. Kreisfreie steden zijn steden die niet bij een Landkreis horen en de bevoegdheden van een Landkreis en een stad tegelijkertijd hebben.
Gemeinden
De Landkreise bestaan tot slot uit verschillende ‘Gemeinden’, gemeenten, die meestal uit een grote stad met het voorstedelijk gebied en eventueel omliggende dorpen bestaan. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor alle taken en wet- en regelgeving op lokaal niveau. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld gemeentelijke belastingen heffen en gemeentelijke verordeningen opstellen. Ze zijn bij hun werkzaamheden onderworpen aan de wetten en richtlijnen van hogere overheden.