Toch geen Tozo-uitkering voor grensondernemers
Ondernemers die in Nederland hun bedrijf hebben gevestigd, maar zelf elders in de Europese Unie wonen, hebben geen recht op een Tozo-uitkering voor de kosten van levensonderhoud. Dat oordeelde de Centrale Raad van Beroep (CRvB) op 27 juni in twee uitspraken.
De Tozo-uitkering zorgde er tijdens de coronapandemie voor dat zelfstandige ondernemers op minimumniveau in hun levensonderhoud konden voorzien. Voorwaarde was wel dat de aanvragende ondernemers niet alleen hun bedrijf in Nederland hadden gevestigd, maar er ook woonden. Voor verschillende ondernemers in de Nederlands-Duitse grensregio was dat niet het geval; zij woonden net over de grens in Duitsland of België. Hierdoor konden zij geen aanspraak maken op een Tozo-uitkering.
Geen aanspraak op Tozo-uitkering
Twee in Duitsland en België wonende ondernemers waren van mening dat zij wel recht hadden op deze uitkering, waarbij ze beroep deden op het recht van de Europese Unie. Nadat gemeente Maastricht hun aanvraag had afgewezen, stapten zij dan ook naar de rechter. In april 2022 gaf de rechtbank Limburg hen gelijk. Het stadsbestuur van Gemeente Maastricht tekende echter hoger beroep aan, mede omdat minister Carola Schouten van Armoedebeleid en Participatie vond dat de uitspraak op het hoogste juridische niveau getoetst moest worden. De zaak raakte volgens haar namelijk aan het ‘zeer principiële uitgangspunt dat bijstand niet wordt geëxporteerd’, zoals ze in een Kamerbrief schreef.
Sociale bijstandsuitkering
De Centrale Raad van Beroep zette op 27 juni alsnog een streep door het oordeel van de rechtbank Limburg. De hoogste bestuursrechter in socialezekerheidszaken oordeelde dat de ondernemers geen recht op de Tozo-uitkering konden ontlenen aan EU-regels. Reden hiervoor is dat de Tozo-uitkering een sociale bijstandsuitkering is – en voor sociale bijstand waren de ondernemers afhankelijk van de regels in hun woonland. Gemeente Maastricht hoefde daarom geen Tozo-uitkering aan deze ondernemers te betalen.
“Grenslandtoets dringend noodzakelijk”
“Deze uitspraak van de Centrale Raad van Beroep is erg zuur voor de vele zzp’ers die hun inkomen in Nederland verdienen, maar hun woonplaats net over de grens in Duitsland of België hebben”, aldus Sjaak Kamps, secretaris/directeur van de Euregio Rijn-Waal in Kleve. “De GrensInfoPunten bij de Euregio’s werden tijdens de COVID-pandemie overstelpt met vragen van wanhopige zzp’ers. Deze uitspraak maakt nog eens extra duidelijk dat een ‘Grenslandtoets’ dringend noodzakelijk is bij het ontwerpen van regelingen zoals de Tozo. Deze regeling was immers bedoeld voor bedrijven en zelfstandigen die als gevolg van de COVID-pandemie hun inkomen zagen wegvallen. Een goede afstemming vooraf met de regelingen in de buurlanden had hier veel leed kunnen voorkomen.”
De precieze uitspraken zijn hier in te zien.
