Mijlpaal voor kandidatuur Einstein Telescope
Ministers, staatssecretarissen en gedeputeerden van Nederland, de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen en België hebben op 26 september een nieuwe stap gezet om de Einstein Telescope naar het grensgebied van de drie landen te brengen. Daartoe ondertekende de interministeriële conferentie in Brussel de intentieverklaring over de route naar de gezamenlijke officiële kandidatuur (het ‘bidbook‘) van de drie landen. Deze verklaring bevat verdere afspraken over samenwerking. Verder geven de ministers in de verklaring groen licht om een consortium voor te bereiden.
Jo Brouns, de Vlaamse minister van Innovatie, was gastheer van de bijeenkomst. “Ik heb vandaag veel positieve energie ervaren om van het Einstein Telescope-project een succesverhaal te maken”, aldus Brouns. “De wil is aanwezig om er samen de schouders onder te zetten: met overheden, met kennisinstellingen en met het bedrijfsleven. Ik zal dit project, dat belangrijk is voor België, Nederland en Duitsland en in het bijzonder voor de grensregio, op de voet blijven volgen, in de wetenschap dat we iets unieks creëren.”
De overeenkomst werd ondertekend door de Nederlandse regering, Provincie Limburg, Noordrijn-Westfalen en door ministers, staatssecretarissen en gedeputeerden van Federaal België, Vlaanderen, Wallonië, de Franstalige Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap.
Groot wetenschappelijk belang
De Einstein Telescope wordt ’s werelds eerste zwaartekrachtgolf-detector van de derde generatie. Deze telescoop moet een schat aan nieuwe inzichten gaan geven in de evolutie en structuur van het heelal, met waarnemingen die ons steeds dichter bij de oerknal brengen. De telescoop is niet alleen van grote wetenschappelijke waarde, maar betekent ook een enorme stimulans voor innovatieve hightech bedrijven in de deelnemende landen en in de regio waar hij wordt gebouwd.
Een taskforce uit Nederland, Noordrijn-Westfalen en België bereidt een gezamenlijk bod voor om de telescoop naar het grensgebied van de drie landen te brengen. Hier wordt gewerkt aan het plan om de telescoop 250 meter onder de grond te bouwen in een driehoekige vorm, met hoekpunten verbonden door detectiearmen van elk tien kilometer lang. Een ondergronds observatorium is de beste garantie voor optimale waarnemingen met weinig lawaai.
Concurrentie
Naast de gezamenlijke inspanningen van Nederland, Duitsland en België werkt ook het Italiaanse Sardinië aan onderzoek dat moet leiden tot een bidbook voor de bouw van de Einstein Telescoop. Een beslissing op EU-niveau over de locatie wordt rond 2026 verwacht.
“Vandaag hebben we een grote stap voorwaarts gezet in de kandidatuur van de drie Euregionale landen. Alleen samen kunnen we een sterk bod uitbrengen en het project Einstein Telescope in de Grensregio’ realiseren”, aldus Emile Roemer, voorzitter van de Euregio Maas-Rijn EGTS.
