Jaaroverzicht 2021
Het tweede coronajaar nadert zijn einde. Wederom een jaar gedomineerd door de pandemie, die het belang van goede grensoverschrijdende samenwerking nog eens extra heeft onderstreept. Voor het team van Grenspost Düsseldorf – de vertegenwoordiging van de provincies Gelderland, Limburg, Overijssel en Zuid-Holland in Duitsland – is de laatste maand van 2021 de gelegenheid bij uitstek om terug te blikken op de belangrijkste mijlpalen en gebeurtenissen uit het afgelopen jaar.
Het jaar waarin Angela Merkel na 16 jaar als bondskanselier afzwaaide om te worden opgevolgd door Olaf Scholz en Noordrijn-Westfalen met Hendrik Wüst een nieuwe minister-president kreeg – overigens zelf afkomstig uit de grensregio.
Voor deze deelstaat mocht in 2021 bovendien de vlag uit: hij vierde namelijk zijn 75-jarig bestaan. Ook de Cross Border Task Force Corona met leden uit Noordrijn-Westfalen, Nedersaksen, Nederland en België beleefde een jubileum: bij de Staatskanzlei in Düsseldorf kwam deze voor de honderdste keer bijeen. Duitse ziekenhuizen namen en nemen wederom de zorg voor Nederlandse coronapatiënten op zich.
Ook grenspendelaars, door de coronacrisis veelal gedwongen tot thuiswerken, plukten de vruchten van de goede Nederlands-Duitse samenwerking. Zo konden en kunnen zij voorlopig in hun thuiskantoor blijven, zonder dat dit gevolgen heeft voor het betalen van belasting en hun sociale zekerheid.
Om de verschillen tussen de Nederlandse en Duitse besmettingscijfers beter in kaart te brengen, lanceerde Grenspost Düsseldorf op initiatief van Provincie Overijssel bovendien het coronadashboard, dat inzicht geeft in het aantal besmettingen in de Nederlands-Duitse grensstreek.
De Grenslandconferentie in september van dit jaar in Enschede stond ook grotendeels in het teken van ervaringen met de coronapandemie in de grensregio. In een gezamenlijke verklaring met als titel “Voor een Europa zonder grenzen, ook in tijden van crisis” onderstreepten Nederland en Noordrijn-Westfalen hun succesvolle samenwerking.
Aan bestuurlijke Nederlands-Duitse ontmoetingen was in 2021 ondanks de coronacrisis gelukkig geen gebrek. Zo toog Peter van ’t Hoog, gedeputeerde van Provincie Gelderland, naar Kreis Borken om van gedachten te wisselen met Landrat Dr. Kai Zwicker. Andries Heidema was op zijn beurt gastspreker op het Sommerfest van de Bezirksregierung Münster en Europaminister Stephan Holthoff-Pförtner werd verwelkomd in Overijssel.
Grensoverschrijdende samenwerking stond ook op de agenda van het Europees Comité van de Regio’s. Het nam een resolutie aan die ervoor moet zorgen dat GROS weer bovenaan de beleidsagenda van de Europese Unie komt te staan.
Dat rampen zich niets aantrekken van grenzen, bleek tijdens de overstromingen in de provincie Limburg en delen van Noordrijn-Westfalen in juli. Om daarop in de toekomst zo goed mogelijk voorbereid te zijn, deden de rampenbestrijders van Nederlandse en Duitse waterschappen in juni van dit jaar al een gezamenlijke oefening. Bovendien ging het Netwerk N4 voor grensoverschrijdend crisismanagement van start. N4 staat voor Netwerk Nederlandse en NRW Niet-politie gerelateerde crisisbeheersing en moet de samenwerking naar een hoger plan tillen.
Over rampenbestrijding gesproken: de geplande gezamenlijke Nederlands-Duitse brandweerkazerne met de werktitel ‘CrossFire’ in Dinxperlo en Suderwick begint voorzichtig meer vorm te krijgen. Een belangrijke stap is met de wederzijdse integratie van elkaars brandweerwagens in de alarmeringssystemen alvast gezet.
Ook op het gebied van mobiliteit konden in 2021 belangrijke stappen worden gezet. De lijnbus tussen Aalten en Bocholt is inmiddels operationeel, en Noordrijn-Westfalen en de provincies Gelderland, Limburg, Noord-Brabant, Overijssel en Zuid-Holland maakten afspraken met elkaar over schonere mobiliteit. Ook op het spoor was er nieuws te melden. Zo kwam er groen licht voor een rechtstreekse treinverbinding tussen Eindhoven en Düsseldorf vanaf 2026.
De waterstofeconomie moet een impuls krijgen met behulp van het Nederlands-Duitse platform H2X, een initiatief van EUREGIO, IHK Nord Westfalen en Bezirksregierung Münster. Dit digitale contactpunt voor bedrijven, organisaties, verenigingen, onderzoeksinstellingen en andere organisaties uit het Nederlands-Duitse grensgebied die zich inzetten voor een waterstofeconomie in de regio biedt informatie over netwerkmogelijkheden, actualiteiten, financieringsmogelijkheden en best practices uit het EUREGIO-gebied, de regio Emscher-Lippe en Emsland.
In Enschede en Münster werden de banden nog verder aangehaald. Met ingang van dit jaar mogen de twee steden zich officieel ‘partnersteden’ noemen. Oost-Nederland en het Münsterland zijn voornemens om de economische samenwerking verder te intensiveren en ondertekenden een intentieverklaring. De potentie daarvan wordt onderkend in het onderzoek ‘De Kracht van Oost’, dat in maart van dit jaar werd gepresenteerd.
Op cultureel vlak viel er eveneens mooi nieuws te melden: de Nederlands-Duitse nominatie van de Limes voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO was succesvol. Met vindplaatsen in Nederland, Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts mag de Limes, de voormalige noordelijke grens van het Romeinse Rijk, zich nu UNESCO Werelderfgoed noemen.
Dat (digitaal) netwerken juist in coronatijden onverminderd belangrijk is, werd bewezen tijdens de digitale editie van de Nederlands-Duitse Handelsweek en het euregionale netwerkevent Limburg Leads, dat in het teken stond van circulair ondernemen, duurzaamheid, digitalisering, mobiliteit en talent.
Helaas was dit jaar een informeel samenzijn tijdens de Koningsdagreceptie in Düsseldorf voor het tweede jaar op rij niet mogelijk, en ook de Sinterklaasborrel van Grenspost Düsseldorf kon geen doorgang vinden.
Naast de goede wensen voor kerst en veel geluk en gezondheid voor 2022 spreken we de hoop uit dat persoonlijke ontmoetingen in grotere kring op enig moment in 2022 weer tot de mogelijkheden zullen behoren. We kijken ernaar uit om de nauwe, sterke banden tussen de Nederlandse grensprovincies en de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen komend jaar verder te bekrachtigen.
